علمای اخلاق، قوای انسان را به چهار قوه ی عقل، شهوت، وهم و غضب تقسیم بندی کرده اند و نیز ذکر کرده اند که اگر قوه ای به غیر از قوه ی عقل رهبری سایر قوا را به عهده گیرد، باعث دوری ما از خدا می شود...
ابتداء به تبیین غریزه خشم و آثار و پیامدهای آن پرداخته، سپس به شیوه ها و راهکارهایی در رابطه با چگونگی کنترل و تعدیل غریزه خشم و پرخاشگری اشاره می کنیم.
مفهوم خشم و ضرورت وجود آن در انسان
خشم در اصل نیرویی است دفاعی که برای دفاع از خود یا پاسداری از حق در نهاد انسان گذارده شده ولی چون از محور اصلی خویش خارج گردد، تبدیل به یکی از رذایل بزرگ اخلاقی می شود و رذایل دیگری را به همراه می آورد. بنابراین اگر خشم در جهت پاسداری از حق و دفاع از چیزی باشد که دفاع از آن عقلاً و شرعاً ضروری است. از جمله فضایل اخلاقی است امّا اگر بر مبنای خودخواهی به وجود آید، مادر بسیاری از رذایل میشود. بنابراین کسی که هرگز خشم به سراغ او نمی آید، و در برابر تمامی صحنه ها بی تفاوت و آرام است، او انسان کاملی نیست. خشم در مواجهه با ظلم و تعدی و در مقام دفاع از حقیقت، به شرطی که شکل افراطی به خود نگیرد و انسان را از محور اعتدال خارج نکند، ناشی از بیداری دل و حساسیت در برابر حق و باطل است.