خداوند متعال جهت بیدار کردن افراد لجوج و متکبر و عبرت گرفتن از سرنوشت و عاقبت چنین افرادی دستور می دهد بر روی زمین سیر و سفر کنند، شاید با دیدن حقایق و نشانه ها، دلهای خفته از خواب غفلت بیدار شوند و از طرفی دیگر آگاهی و هوشیاری لازم را درباره قدرت بی انتهای حضرت حق تعالی و عجز انسان در برابر این قدرت بی منتها به دست آورند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در سفارشی به علی علیه السلام فرمود: «یَا عَلِیُّ لَا یَنْبَغِی لِلْعَاقِلِ أَنْ یَکُونَ ظَاعِناً إِلَّا فِی ثَلَاثٍ مَرَمَّةٍ لِمَعَاشٍ أَوْ تَزَوُّدٍ لِمَعَادٍ أَوْ لَذَّةٍ فِی غَیْرِ مُحَرَّم ؛1 یا علی! شایسته نیست کسی سفر کند جز برای سه کار: تحصیل توشه آخرت، اصلاح امور زندگی و لذت حلال.»
در این قسمت به آیاتی چند در این زمینه اشاره می شود:
* تفکر در آفرینش و معاد:
«قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنْشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ»؛2 «بگو: در زمین بگردید و بنگرید که چگونه (خداوند) آفرینش را آغاز کرد، باز قیامت را پدید می آورد؛ زیرا خداوند بر هر چیز قادر است.»
* عاقبت تکذیب گران:
«قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبینَ»؛3 «بگو: در زمین گردش کنید تا ببینید که سرانجام تکذیب کنندگان چگونه بوده است.»
«قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُروا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبین»؛4 «پیش از شما سنتهایی بود و گذشت. در روی زمین بگردید و ببینید که سرانجام تکذیب کنندگان چگونه بود.»
* عاقبت گنهکاران:
«قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمینَ»؛5 «بگو: در زمین سیر کنید تا عاقبت گنهکاران را ببینید که چگونه بود.»
«قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذینَ مِنْ قَبْلُ کانَ أَکْثَرُهُمْ مُشْرِکینَ»؛6 «بگو: در زمین بگردید تا ببینید عاقبت گذشتگان، که بیش ترشان مشرک بودند، چگونه بود.»
پی نوشت:
1) بحار الأنوار، علامه مجلسی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، بی‌تا، ج74، ص49.
2) عنکبوت / 20.
3) انعام / 11.
4) آل عمران / 137.
5) نمل / 69.
6) روم / 42.
